آرنج تنیس بازان
انحراف شست پا یا هالوکس والگوس چیست؟
شکستگی های ناشی از پوکی استخوان می تواند تهدید کننده زندگی باشد!
پوکی استخوان که در پزشکی با عنوان استئوپروز شناخته می شود، در زنان شایع تر است و در صورت عدم رعایت موارد احتیاطی می تواند منجر به شکستگی شود. شکستگی های مربوط به پوکی استخوان بیشتر در مچ دست، ستون فقرات و مفصل لگن رخ می دهد و متاسفانه 15 تا 20 درصد بیماران به دلیل عوارض مربوط به شکستگی مفصل لگن جان خود را از دست می دهند. کمبود کلسیم و ویتامین D، زندگی کم تحرک و کاهش هورمون استروژن پس از یائسگی باعث پوکی استخوان می شود.
در این مقاله می خوانید:
- 80 درصد تراکم استخوان توسط عوامل ژنتیکی تعیین می شود:
- 15 تا 20 درصد بیماران در اثر شکستگی مفصل لگن جان خود را از دست می دهند:
- شکستگی ستون فقرات بدون علامت اتفاق می افتد:
- ساختار فیزیکی لاغر و کوچک از جمله عوامل خطر هستند:
- تشخیص با اندازه گیری تراکم استخوان انجام می شود:
- چه کسانی باید تراکم استخوان خود را اندازه گیری کنند؟
- تغذیه مناسب و فعالیت بدنی برای محافظت ضروری است.
پوکی استخوان با کاهش توده استخوانی و تحلیل ساختار میکروسکوپی بافت استخوان و در نتیجه آن با تمایل به شکستگی شناخته می شود. اگر پوکی استخوان پیشگیری یا درمان نشود، شکستگی رخ می دهد. احتمال ابتلا به پوکی استخوان بر اساس میزان اوج توده استخوانی و سرعت و مدت از دست دادن استخوان پس از یائسگی تعیین می شود. به خصوص پس از ورود زنان به یائسگی، کاهش هورمون استروژن باعث می شود که میزان استخوان موجود به تدریج کاهش یابد. توده استخوانی پایین مهمترین عامل خطر برای پوکی استخوان است.
80 درصد تراکم استخوان توسط عوامل ژنتیکی تعیین می شود:
توده استخوانی در دوران کودکی و نوجوانی افزایش می یابد و در سن حدود 30 سالگی به اوج خود می رسد. دو عامل تعیین کننده اوج توده استخوانی، 80 درصد عوامل ژنتیکی و 20 درصد سبک زندگی است. کم تحرکی، دریافت ناکافی کلسیم و ویتامین D، استعمال دخانیات، مصرف زیاد الکل و شیردهی بیش از ۱۲ ماه از عواملی هستند که خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهند. با این حال، سن دیررس برای اولین قاعدگی، یائسگی زودرس و آمنوره به دلیل ورزش زیاد از جمله عواملی هستند که اوج توده استخوانی را کاهش می دهند.
15 تا 20 درصد بیماران در اثر شکستگی مفصل لگن جان خود را از دست می دهند:
بیماران مبتلا به پوکی استخوان تا زمانی که شکستگی ایجاد نشود، هیچ شکایت آشکاری ندارند. نیمی از زنان و یک سوم مردان در طول زندگی خود در معرض خطر شکستگی قرار دارند. شکستگی مچ دست، ستون فقرات و لگن شایع ترین شکستگی های ناشی از پوکی استخوان هستند. حیاتی ترین این شکستگی ها شکستگی مفصل لگن است. در حالی که شکستگی لگن در زنان بالای 75 سال دو برابر مردان است، 15 تا 20 درصد بیماران به دلیل عوارضی مانند ترومبوز وریدی و آمبولی ریه در اثر این شکستگی، جان خود را از دست می دهند.
شکستگی ستون فقرات بدون علامت اتفاق می افتد:
شکستگی ستون فقرات بدون هیچ ضربه ای به کمر و مهره های کمر رخ می دهد. مثلا خانم مبتلا متوجه می‌شود که دیگر نمی‌توانند به قفسه‌های بالای آشپزخانه که قبلاً می‌توانسته به آنجا برسند و علائمی مانند کوتاه شدن قد، قوز پشت و درد کمر می‌تواند ایجاد شود. درد معمولا پس از بهبود شکستگی های ستون فقرات از بین می رود ولی این مدت غالبا طولانی است و گاها این درد طول کشیده از بین نمی رود و می باید مهره شکسته با سیمان مخصوص پرشود.
ساختار فیزیکی لاغر و کوچک از جمله عوامل خطر هستند:
پوکی استخوان بیماری است که با تعیین استعداد شکستگی و ارزیابی عوامل خطر، قابل پیشگیری یا درمان به موقع است. سن بالا، لاغر و ریزه اندام، سابقه شکستگی های قبلی، سابقه شکستگی مفصل لگن در مادر، سیگار کشیدن، مصرف داروهای کورتون، آرتریت روماتوئید، مصرف زیاد الکل، تراکم استخوان گردن فمور و پوکی استخوان ثانویه ناشی از برخی بیماری ها مانند پرکاری پاراتیروئید یا استفاده از داروها از جمله عوامل خطر هستند.
متخصص ارتوپدی
تشخیص با اندازه گیری تراکم استخوان انجام می شود:
تشخیص پوکی استخوان با سنجش تراکم استخوان صورت می گیرد. به این منظور از روشی به نام اندازه گیری جذب دوگانه اشعه ایکس (DEXA) از ستون فقرات و گردن مفصل لگن انجام می شود. اندازه گیری بدون درد است و عوارض جانبی ندارد. برای مشاهده شکستگی های ستون فقرات می توان از ستون فقرات کمری و پشتی رادیوگرافی انجام داد.
چه کسانی باید تراکم استخوان خود را اندازه گیری کنند؟
همه زنان 65 سال و بالاتر،
همه زنان یائسه با یک یا چند عامل خطر،
زنان یائسه با شکستگی که تازه اتفاق افتاده،
کسانی که قرار است تحت درمان دارویی پوکی استخوان قرار بگیرند،
کسانی که کمبود استروژن/هورمون زنانه دارند،
کسانی که برای مدت طولانی کورتیزون مصرف می کنند،
کسانی که غدد پاراتیروئید پرکار دارند.
تغذیه مناسب و فعالیت بدنی برای محافظت ضروری است.
روش های پیشگیری از پوکی استخوان شامل رویکردهایی است که از رحم شروع می شود و در طول زندگی ادامه می یابد می باشد. برای به حداکثر رساندن توده استخوانی، نیاز به کلسیم باید با مصرف کافی شیر، پنیر یا ماست تامین شود. برای ویتامین D، صورت، بازوها، دست ها و پاها باید روزانه ۱۵ تا ۲۵ دقیقه در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرند. باید از سیگار و الکل اجتناب کرد و ورزش هایی که به استخوان ها فشار وارد می کند، مانند پیاده روی، باید انجام شود. همچنین محیط زندگی باید برای جلوگیری از افتادن و جلوگیری از وارد آمدن ضربه ای که ممکن است باعث شکستگی شود، تغییر داده شود.
نوشته:
متخصص ارتوپدی،
فلوشیپ جراحی ستون فقرات و جراحی های کم تهاجمی آندوسکوپیک ستون فقرات،
دوره تکمیلی جراحی زانو، لگن و آرتروپلاستی (تعویض مفاصل) و آرتروسکوپی
