رباط صلیبی قدامی
رباط صلیبی قدامی یک از ساختار مهم است که استخوان های ران و درشت نی را در مفصل زانو به هم متصل می کند. این رباط برای عملکرد طبیعی زانو بسیار مهم است و مهم ترین ساختاری است که از حرکت غیر طبیعی استخوان درشت نی به جلو جلوگیری می کند.
آسیب های رباط صلیبی قدامی در بین آسیب هایی که در حین ورزش رخ می دهد جایگاه اول را دارد و باعث دوری ورزشکاران به مدت بیش از 6 هفته از ورزش می شود. آسیب رباط صلیبی قدامی به دنبال آسیب منیسک داخلی و رباط جانبی داخلی ایجاد می شود. مشخص شده است که سالانه حدود 200 هزار آسیب رباط صلیبی قدامی در ایالات متحده رخ می دهد. انتظار می رود با افزایش علاقه جامعه به ورزش، این فراوانی افزایش یابد. اگرچه در کشور ما اطلاعات موثقی وجود ندارد، اما تخمین زده می شود که سالانه حدود 3 هزار آسیب رباط صلیبی قدامی رخ دهد.
آنچه در این مقاله می خوانید:
آسیب های رباط صلیبی قدامی چگونه رخ می دهد؟
آسیب رباط صلیبی قدامی معمولاً در حین حرکات چرخشی ناگهانی روی پای ثابت رخ می دهد. اغلب در حین حرکتی که توسط خود ورزشکار انجام می شود اتفاق می افتد. به ندرت، آسیب های رباط صلیبی قدامی ممکن است پس از ضربه های مستقیم به زانو، حوادث رانندگی، سقوط از ارتفاع و حوادث صنعتی رخ دهد. در این موارد ممکن است آسیب های رباط صلیبی خلفی، رباط های جانبی و منیسک به آسیب های رباط صلیبی قدامی اضافه شود. با توجه به ویژگی های ساختاری ورزشکاران زن، آسیب های رباط صلیبی قدامی بیشتر از ورزشکاران مرد است. در حالی که آسیب در بزرگسالان به شکل پارگی در میانه رباط رخ می دهد، در کودکان آسیب می تواند به شکل کندگی یک قطعه از رباط از جایی که به استخوان می چسبد رخ می دهد.
علائم آسیب رباط صلیبی قدامی چیست؟
در هنگام آسیب رباط صلیبی قدامی، درد شدید همراه با احساس ناگهانی پارگی در زانو رخ می دهد. برخی از ورزشکاران می توانند صدای پاره شدن رباط را بشنوند و اغلب به زمین می افتند. تورم به دلیل خونریزی سریع در داخل مفصل زانو ایجاد می شود. ورزشکار معمولا نمی تواند به ورزش ادامه دهد و مجبور است مسابقات را کنار بگذارد. به دلیل درد و تورم، محدودیت حرکتی در زانو ایجاد می شود و لنگیدن ایجاد می شود. برخی از ورزشکاران ممکن است احساس کنند زانوهایشان از جای خود خارج می شود.
در عرض چند روز یا چند هفته که تورم و درد در مفصل زانو کاهش می یابد، حرکات زانو بهتر می شود و لنگیدن از بین می رود. با این حال، این بار احساس ناپایداری در زانو به خصوص در چرخش های ناگهانی، کاهش سرعت ناگهانی و هنگام پایین آمدن از پله ها ایجاد می شود. ورزش هایی مانند شنا و دوچرخه سواری را می توان بر روی زانوها با پارگی رباط صلیبی قدامی انجام داد. اما نمی توان ورزش هایی را که شامل پرش ها، چرخش ها و شتاب های ناگهانی است مانند فوتبال، بسکتبال، هندبال، والیبال و اسکی در سطح بالا انجام داد. اگر ورزشکار بخواهد این ورزش ها را بدون رباط صلیبی قدامی ادامه دهد، خطر آسیب های جدید و افزایش آسیب زانو بسیار زیاد است.
کمک های اولیه کنار میدان ورزش برای آسیب های رباط صلیبی قدامی:
پارگی رباط صلیبی قدامی در هر ورزشکاری که پس از چرخش ناگهانی زانو درد و تورم شدید دارد باید در نظر گرفته شود. استفاده فوری از یخ و باند کشی روی زانو باعث کاهش تورم و درد می شود. ورزشکار نباید اجازه داشته باشد به مسابقه بازگردد. ورزشکار باید بدون وارد کردن وزن بر روی پای درگیر زمین را ترک کند و تا تشخیص قطعی از عصا استفاده کند.
آسیب رباط صلیبی قدامی چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص پارگی رباط صلیبی قدامی با توضیح دقیق نحوه وقوع آسیب آغاز می شود و با یک معاینه دقیق دنبال می شود. تنها با این شرح حال و معاینه می توان پارگی رباط صلیبی قدامی را با احتمال بالای 90 درصد تشخیص داد. گاهی اوقات نمی توان معاینه کافی انجام داد زیرا زانو در ابتدا بسیار دردناک است. در این مورد، معاینه دوم در عرض 10 روز تشخیصی است. اگر تشخیص زودهنگام در ورزشکاران حرفه ای سطح بالا لازم باشد، MRI در تشخیص کمک کننده است.
در تمام بیمارانی که آسیب های جدی زانو دارند، باید عکس اشعه ایکس گرفته شود و استخوان ها از نظر شکستگی بررسی شوند. رادیوگرافی معمولا در آسیب های رباط صلیبی قدامی طبیعی است. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی دارای دقت بیش از 90 درصد در تشخیص پارگی رباط صلیبی قدامی است. علاوه بر این، آسیب های منیسک، رباط جانبی و غضروف و ادم استخوان را می توان تشخیص داد. با این حال، در موارد نادر، MRI ممکن است گمراه کننده باشد، حتی اگر رباط تا حدی آسیب دیده باشد که نتواند عمل کند، ممکن است به نظر برسد که تداوم رباط در MRI حفظ شده است. بنابراین، MRI تنها عامل تعیین کننده در هنگام تصمیم گیری در مورد درمان نیست و یافته های شرح حال نیز باید در نظر گرفته شود.
آیا در سال های اخیر نوآوری هایی در مورد آسیب های رباط صلیبی قدامی وجود دارد؟
تحولات مهم زیادی در سال های اخیر در مورد آسیب های رباط صلیبی قدامی رخ داده است. اول، نشان داده شده است که با اجرای برنامه های ورزشی خاص، به ویژه در ورزشکاران زن، می توان خطر آسیب رباط را کاهش داد. پزشک شما که به این موضوع علاقه مند است به شما اطلاعاتی در مورد اینکه چگونه می توانید با کمک مربیان و فیزیوتراپیست ها از این برنامه ها استفاده کنید، می دهد. پیشرفت دوم درک این نکته است که رباط از نظر ساختاری به شکل دو دسته است و این دسته ها عملکردهای متفاوتی دارند. در نتیجه این پیشرفت، تکنیک‌های ترمیم رباط صلیبی قدامی با دو باندل که ساختار اصلی رباط را بهتر تقلید میکند، ایجاد شده و امکان دستیابی به نتایج موفقیت‌آمیز وجود دارد. پیشرفت دیگری در تشخیص بهتر آسیب های جزئی رباط صلیبی قدامی رخ داده است. در صورت لزوم، تکنیک هایی برای ترمیم جراحی قسمت پاره شده رباط و در عین حال حفظ الیاف دست نخورده ایجاد شده است. در کودکانی که هنوز رشد آنها کامل نشده است جراحی رباط صلیبی قدامی را می توان با استفاده از تکنیک های خاص انجام داد. به این ترتیب خطر نقص رشد به حداقل رسیده و با ترمیم رباط از آسیب های ثانویه منیسک و غضروف جلوگیری می شود.
گزینه های درمانی برای آسیب های رباط صلیبی قدامی
درمان آسیب های رباط صلیبی قدامی در افراد جوانی که ورزش می کنند یا سبک زندگی فعالی دارند، جراحی است. ممکن است در افرادی که سن بالاتری دارند، سطح فعالیت بالایی ندارند، ورزش نمی کنند و شکایاتی مانند ناپایداری در زانوهای خود در زندگی روزمره ندارند، درمان جراحی انجام نشود.
قبلاً توصیه می‌شد که در کودکانی که رشد خود را کامل نکرده‌اند، صبر کنند تا رشد کامل شود و سپس درمان جراحی انجام شود. اما امروزه پس از مشاهده آسیب های غیرقابل برگشت منیسک و غضروف در زانو در کودکانی که تحت درمان جراحی قرار نگرفته اند، گرایش به انجام جراحی در سنین پایین تر تغییر کرده است.
در صورت انتخاب درمان غیرجراحی، برنامه های تقویت عضلانی برای کاهش احساس ناپایداری در زانو توصیه می شود و در ورزش هایی که زانو را تحت فشار قرار می دهند می توان از زانوبندهای محافظ استفاده کرد. با این حال، هنگامی که یک فشار شدید وجود دارد، هیچ یک از آنها نمی توانند از دررفتگی زانو جلوگیری کنند و ممکن است آسیب های دیگر به زانو وارد شود.
اهداف جراحی رباط صلیبی قدامی چیست؟
هدف افراد مبتلا به آسیب های رباط صلیبی قدامی، از بین بردن حس ناپایداری در زانو و به دست آوردن زانویی است که فرد بتواند با خیال راحت بتواند در ورزش یا فعالیت های سنگین شرکت کند. هدف دیگر محافظت از مینیسک هاست. در صورت عدم آسیب دیدگی منیسک ها در هنگام آسیب اولیه، ترمیم رباط صلیبی قدامی از خرابی منیسک ها جلوگیری کرده و از آرتروز به علت خرابی منیسک ها جلوگیری میکند. هدف دیگر از جراحی بازگرداندن ورزشکاران به سطح ورزشی قبل از آسیب و جلوگیری از آسیب های جدید به زانو است.
ترمیم رباط صلیبی قدامی چگونه انجام می شود؟
اگر رباط صلیبی قدامی با کندگی تکه‌ای از استخوان از محل اتصال آن جدا شده باشد، قطعه استخوان شکسته به محل خود متصل می‌شود. در این وضعیت که بیشتر در کودکان دیده می شود، فیکساسیون را می توان با پیچ یا بخیه انجام داد. این روش اغلب به روش آرتروسکوپیک انجام می شود، در موارد نادر ممکن است جراحی باز ضروری باشد.
در بزرگسالان، رباط صلیبی قدامی اغلب در میانه رباط پاره می شود. در این صورت ترمیم خود رباط پاره شده امکان پذیر نیست و باید با جراحی رباط جدید جایگزین شود. تاندون های عضلات اطراف زانو اغلب برای ترمیم رباط استفاده می شوند. متداول ترین بافتی که برای این کار استفاده می شود، تاندون کشکک است که در جلوی زانو قرار دارد و با یک بلوک استخوانی در هر دو انتها برداشته می شود.
برداشتن تاندون کشکک
دومین بافت پرکاربرد، بافت هایی است که در پشت زانو قرار دارند و به تاندون های همسترینگ معروف هستند. هیچ بلوک استخوانی در انتهای تاندون های همسترینگ وجود ندارد. در برخی موارد می توان از بافت های گرفته شده از جسد و استریل و آماده استفاده استفاده کرد. این بافت ها که آلوگرافت نامیده می شوند، عموماً در مواردی استفاده می شوند که بیش از یک رباط آسیب دیده باشد و بافت های خود فرد کافی نباشد. ممکن است در مواردی که قبلاً جراحی انجام شده و از بافت های خود استفاده شده است و در کودکان بسیار خردسال ترجیح داده شود. رباط های مصنوعی که در دهه هشتاد محبوبیت داشتند، به دلیل نتایج ناموفقشان کنار گذاشته شده اند.
مراحل جراحی چیست؟
ابتدا بافت مورد استفاده در ترمیم رباط گرفته می شود و به این بافت پیوند می گویند. سپس آرتروسکوپی زانو انجام می شود و سایر ساختارهای داخل مفصل ارزیابی می شوند. در صورت آسیب به منیسک و غضروف مفصل ترمیم های لازم انجام می شود. سپس تونل‌هایی به استخوان‌های مفصل زانو باز می‌شود و مسیر رباط جدید آماده می‌شود. پیوند از این تونل ها عبور داده می شود و با کشش مناسب در تونل ها ثابت می شود. برای این منظور از پیچ های فلزی یا همجوشی، میخ های ضربدری و میخ های U شکل استفاده می شود. این پیچ‌ها و میخ‌هایی که رباط را در جای خود نگه می‌دارند، تا زمانی که باعث ناراحتی نشوند و نیازی به برداشتن نداشته باشند، می‌توانند تا آخر عمر در بدن باقی بمانند.
جراحی ممکن است بین 40 دقیقه تا 1 ساعت طول بکشد. یک لوله پلاستیکی نازک به نام درن برای برداشتن خون انباشته شده در مفصل زانو قرار داده می شود.
ترمیم رباط صلیبی قدامی دو باندل به چه معناست؟
بسته به ویژگی های زانوی بیمار و تجربه و ترجیح جراح، می توان ترمیم رباط صلیبی قدامی تک یا دو باندل را انجام داد. به خصوص در بیمارانی که جثه بزرگ دارند، می توان ترمیم رباط با دو باندل را برای ایجاد ساختار نزدیک به اصلی رباط انجام داد. در این بیماران به جای 2 عدد 4 تونل مجزا باز شده و 2 بافت پیوند با تنظیم کشش در زوایای مختلف ثابت می شود.
دوره بعد از عمل
من بعد از جراحی مریض هایم را تنها یک شب در بیمارستان نگه میدارم و روز بعد از عمل، بعد از آموزشهای لازم رهسپار خانه شان می کنم. بعد از از بین رفتن علائم بیهوشی می تواند با عصا بایستید. تمرینات زانو در همان روز یا روز بعد شروع می شود و هدف این است که بتواند زانوی خود را در عرض یک هفته تا 90 درجه خم کند. حرکت کامل زانو باید در عرض سه هفته به دست آید ممکن است لازم باشد تا چند هفته پس از جراحی با استفاده از عصا از زانو در برابر اضافه بار محافظت شود. اگر تمرینات خود بیمار کافی نباشد، توانبخشی را می توان با کمک فیزیوتراپیست مجرب انجام داد. 6 هفته طول می کشد تا بافت پیوند قرار داده شده جوش بخورد و به تونل های استخوان بچسبد. پس از این مدت امکان پیاده روی و رانندگی عادی وجود دارد. یک سال طول می کشد تا بافت کاشته شده به طور کامل بالغ شود و عروق تغذیه کننده در اطراف رباط جدید ایجاد شود، اما می توان بعد از ماه 5 فعالیت های ورزشی را شروع کرد.
جراحی رباط صلیبی چقدر موفقیت آمیز است؟
میزان نتایج موفقیت آمیز گزارش شده در کشور ما و در سراسر جهان پس از جراحی رباط صلیبی قدامی بین 80-90 درصد است. ممکن است در 20-10 درصد بیماران به دلیل مشکلات فنی، آسیب‌های جدید و یا عدم جوش خوردن رباط جدید به استخوان، موفقیت حاصل نشود. در این موارد، ممکن است نیاز به جراحی مجدد باشد.
آیا می توان جراحی رباط صلیبی قدامی را در کودکان انجام داد؟
از آنجایی که این جراحی در مجاورت صفحات رشد انجام می شود، تا دهه 1980 از جراحی رباط صلیبی قدامی در کودکان اجتناب می شد. رویکردی که برای کودک مبتلا به پارگی رباط صلیبی قدامی دنبال می شد، اجتناب از ورزش و انجام تمرینات مخصوص تا زمان کامل شدن رشد بود. با این حال، از آنجایی که مشاهده شده است که پارگی رباط صلیبی قدامی درمان نشده باعث آسیب‌های جبران‌ناپذیر و جدی غضروف و منیسک در کودکان می‌شود، درمان جراحی در این گروه سنی توصیه می شود. ترمیم رباط صلیبی قدامی را می توان با استفاده از تکنیک های جراحی مختلف بسته به سن کودک، سرعت رشد مورد انتظار و وضعیت غضروف های رشد انجام داد. تکنیک های جراحی مورد استفاده در کودکان با بزرگسالان متفاوت است و زمانی که با دقت انجام شود، خطر ایجاد نقص رشد بسیار کم است.
نوشته:
متخصص ارتوپدی
فلوشیپ جراحی ستون فقرات و جراحی های کم تهاجمی آندوسکوپیک ستون فقرات، دوره تکمیلی جراحی زانو، لگن و آرتروپلاستی (تعویض مفاصل) و آرتروسکوپی
