
علل، علائم و درمان تجمع مایع زانو
بعد از جراحی تعویض مفصل ران چه باید کرد؟
اگر درد مفصل لگن دارید و میخواهید از آن خلاص شوید و مانند قبل آزادی حرکت راحت را دوباره به دست آورید، برای بسیاری از بیماران، جراحی تعویض مفصل ران یک راه حل قابل اعتماد در درازمدت ارائه میدهد. اگر تصمیم به جراحی برای رهایی از درد خود گرفتهاید، و یا جراحی تعویض مفصل ران انجام داده اید، سوالات زیادی در مورد پس از جراحی دارید.
پزشک شما قبل از جراحی به سوالات شما پاسخ خواهد داد و اطلاعات لازم را ارائه خواهد داد. با این حال، فراموش نکنید که داشتن اطلاعات دقیق و یک برنامه خوب برای دوره پس از عمل، روند بهبودی شما را آسانتر میکند.
در این نوشته، میتوانید آنچه را که در مورد روند پس از عمل کنجکاو هستید، پیدا کنید و سوالات خود را در نظرات با ما به اشتراک بگذارید. علاوه بر این، نظرات و تجربیات بیمار پس از جراحی تعویض مفصل ران نیز میتواند شما را راهنمایی کند. این نوشته قسمتی از اطلاعاتی است که قبل از جراحی لگن به بیمارانم ارائه میدهم.
متخصص ارتوپدی،
دوره تکمیلی جراحی زانو و لگن و آرتروپلاستی (تعویض مفاصل) و آرتروسکوپی،
فلوشیپ جراحی ستون فقرات و جراحی های کم تهاجمی آندوسکوپیک ستون فقرات.
در این نوشته می خوانید:
جراحی تعویض مفصل ران چیست؟
جراحی تعویض مفصل ران یک عمل جراحی است که در آن مفصل ران آسیب دیده و فرسوده با یک مفصل مصنوعی به نام پروتز جایگزین میشود (شکل 1). جراحی تعویض مفصل ران میتواند در مواردی مانند آرتروز، دررفتگی مفصل ران یا شکستگی انجام شود.

شکل 1. جراحی تعویض مفصل ران – شکل سمت چپ آرتروز در مفصل ران و شکل سمت راست تعویض مفصل ران را نشان میدهد.
مسکنها، فیزیوتراپی، تمرینات و تزریقات داخل مفصلی از جمله روشهای درمانی غیرجراحی برای تعویض مفصل ران هستند. به طور کلی، جراحی پروتز در مواردی توصیه میشود که روشهای درمانی غیرجراحی درد، درد لگن را کاهش نمیدهند.
جراحی تعویض مفصل ران در درجه اول برای تسکین درد و بازیابی عملکرد مفصل ران بیمار انجام میشود. بنابراین، هدف آن بهبود کیفیت زندگی بیمار است.
با این حال، باید به خاطر داشت که روند بهبودی پس از جراحی ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. پیروی از توصیههای پزشک و توجه به آنچه باید در طول این فرآیند انجام شود بسیار مهم است.
پس از جراحی تعویض مفصل ران چه باید کرد؟
امروزه، با توسعه فناوری، تکنیکهای جراحی و تولید پروتزهای مدرن، طول عمر پروتز میتواند بیش از 25 سال باشد. بنابراین، جراحیهای تعویض مفصل ران که با تکنیک صحیح و انجام میشوند، نتایج موفقیتآمیز طولانیمدتی را ارائه میدهند. علاوه بر این، انجام اقدامات لازم پس از جراحی تعویض مفصل ران، بر طول عمر پروتز و موفقیت جراحی تأثیر میگذارد.
در اینجا برخی از کارهایی که باید پس از جراحی تعویض مفصل ران انجام شود و مواردی که باید به آنها توجه کنید، آورده شده است...

تصویر 2. بیماران معمولاً همان روز یا روز بعد از جراحی تعویض مفصل ران شروع به راه رفتن میکنند.
- از شما خواسته میشود که در اسرع وقت پس از جراحی بایستید و راه بروید. فیزیوتراپیست من نحوه حرکت در حین راه رفتن، نشستن و بلند شدن را به شما نشان خواهد داد (تصویر 2).
پس از جراحی تعویض کامل مفصل ران، در مراحل اولیه هنگام راه رفتن، وسایل کمکی مانند واکر و عصا به وریض کمک میکند. مراقب باشید که با دقت همانطور که به شما نشان داده شده است، راه بروید و حرکت کنید.
- یکی از مهمترین مواردی که باید پس از جراحی تعویض مفصل ران انجام شود، فیزیوتراپی و ورزش است. تمریناتی که باید در خانه انجام دهید قبل از ترخیص به شما نشان داده میشود. تمرینات توصیه شده به خصوص برای ۶ تا ۸ هفته اول برای تقویت عضلات و افزایش دامنه حرکتی مفصل ران ضروری است. سعی کنید فیزیوتراپی را طبق برنامه ادامه دهید و تمرینات خود را بدون وقفه انجام دهید.
- هدف اصلی جراحی، تسکین درد لگن و بهبود تحرک بیمار است. با این حال، مانند هر عمل جراحی، جراحی تعویض مفصل ران یک عمل بزرگ است و بهبودی عضلات و بافتهای اطراف مفصل ران زمان میبرد. بنابراین، طبیعی است که در روزهای اولیه پس از جراحی درد داشته باشید. اجازه ندهید شکایاتی مانند درد خفیف و تورم پس از جراحی تعویض مفصل ران، شما را ناامید کند و مانع از ورزش کردن شما شود. به یاد داشته باشید که از درد شدیدی که قبل از جراحی تجربه کردهاید، رهایی خواهید یافت. همچنین، حتماً از داروهایی که پزشک تجویز میکند به طور منظم استفاده کنید.
- برای جلوگیری از خطر عفونت پس از جراحی، به قوانین مراقبت و بهداشت توجه کنید. در صورت قرمزی، حساسیت، تب، ترشح و درد شدید در ناحیه جراحی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
- برای جلوگیری از فشار بیش از حد بر مفصل ران، وزن خود را کنترل کنید و به رژیم غذایی سالم توجه کنید.
کارهایی که نباید بعد از جراحی تعویض مفصل ران انجام دهید:
برای بهبودی موفقتر و سریعتر بعد از جراحی، باید برخی کارها را انجام دهید، همچنین برخی حرکات را برای جلوگیری از آسیب به مفصل ران خود نباید انجام دهید. پزشک شما توصیههایی در مورد مدت زمان اجتناب از این حرکات ارائه خواهد داد.
در اینجا به برخی از کارهایی که نباید بعد از جراحی تعویض مفصل ران انجام دهید اشاره میکنیم.
در اینجا به برخی از کارهایی که نباید بعد از جراحی تعویض مفصل ران انجام دهید اشاره میکنیم (تصویر 3):
- از حرکاتی که میتوانند به مفصل ران شما آسیب برسانند، خودداری کنید و بیش از 90 درجه از کمر به جلو خم نشوید. برای این کار؛
- روی زمین ویا صندلیهای کوتاه ننشینید یا بلند نشوید،
- بیش از حد به جلو خم نشوید.
- پاهای خود را روی هم نیندازید.
- سعی کنید زانوی خود را بالاتر از سطح لگن بلند نکنید.
- هنگام راه رفتن، نشستن یا ایستادن، پاهای خود را بیش از حد به سمت داخل یا خارج نچرخانید.
- صبور باشید و برای بازگشت به فعالیتهای عادی خود، در روند بهبودی عجله نکنید. تا زمانی که احساس تعادل و امنیت کنید، از فعالیتهای شدید خودداری کنید.


شکل ۴. سازماندهی خانه بعد از جراحی تعویض مفصل ران
شما میتوانید خانه خود را سازماندهی کنید تا اطمینان حاصل شود که روند مراقبت در خانه شما بعد از جراحی راحت خواهد بود و از حوادث احتمالی جلوگیری خواهد شد. به عنوان مثال؛ فضای کافی برای خود ایجاد کنید تا هنگام راه رفتن با عصا، واکر یا عصا به اشیاء برخورد نکنید. وسایلی که مرتباً استفاده میشوند مانند تلفن، عینک، ریموت کنترل را در مکانهایی قرار دهید که بتوانید بدون خم شدن به راحتی به آنها دسترسی داشته باشید. وسایلی مانند فرش یا کابل را از روی زمین بردارید که ممکن است باعث لیز خوردن و افتادن شما شوند (شکل ۴).
طبیعی است که در چند هفته اول بعد از جراحی تورم و درد خفیفی داشته باشید. میتوانید درد خود را از ۱ تا ۱۰ درجهبندی کنید. اگر فکر میکنید درد بیش از ۶ درجه است، با پزشک خود مشورت کنید. همچنین، کمی بالا بردن پا و استفاده از یخ روی ناحیه متورم به کاهش تورم کمک میکند.
بعد از جراحی تعویض مفصل ران، حتماً راه بروید و فعال بمانید. قبل از تاریخ توصیه شده توسط پزشک، استفاده از وسایل کمکی مانند واکر و عصا را متوقف نکنید.
علاوه بر این، تمرینات بعد از جراحی تعویض مفصل ران مهمترین قانون برای بهبودی سریعتر است. به یاد داشته باشید که فیزیوتراپی و تمرینات خانگی به شما کمک میکند تا قدرت خود را افزایش داده و تحرک خود را بعد از جراحی بهبود بخشید.
بازگشت به فعالیتهای عادی پس از جراحی تعویض مفصل ران:
روند بازگشت به فعالیتهای عادی مانند پیادهروی، رانندگی و خرید پس از جراحی تعویض مفصل ران ممکن است برای کسان مختلف متفاوت باشد. عوامل زیادی میتوانند بر سرعت بازگشت مریض به زندگی روزمره تأثیر بگذارند. این عوامل عبارتند از: عواملی مانند تکنیک جراحی و مواد مورد استفاده، سن، وضعیت سلامتی و میزان پیروی شما از توصیههای پزشک. روند بازگشت به فعالیتهای عادی پس از جراحی معمولاً به شرح زیر است:
- با قویتر شدن عضلات پای شما با فیزیوتراپی و تمرینات و شروع به قرار دادن وزن بیشتر روی پایتان، میتوانید راحتتر به فعالیتهای روزانه خود بازگردید. به این ترتیب، هنگام انجام برخی از کارهای اساسی و نیازهای شخصی به کمک کمتری نیاز خواهید داشت.
- کسانی که در مشاغلی کار میکنند که به قدرت بدنی زیادی نیاز ندارند، معمولاً میتوانند ظرف 6 هفته به کار خود بازگردند. مشاغلی که نیاز به ایستادن طولانی مدت، خم شدن یا بلند کردن اجسام سنگین دارند، ممکن است تقریباً 3 ماه طول بکشد.
- توصیه میشود از ورزشهایی که با افتادن و تماس نزدیک هستند، خودداری کنید. پزشک ارتوپد یا فیزیوتراپیست شما در مورد بازگشت به فعالیتهای ورزشی به شما توصیههایی خواهد کرد. به طور کلی، ورزشهای سبک را میتوان پس از دو ماه شروع کرد. دوچرخهسواری و شنا به ویژه از بهترین فعالیتهای ورزشی پس از جراحی هستند.
- در ابتدا ممکن است در سوار و پیاده شدن از ماشین مشکل داشته باشید. با این حال، بیماران معمولاً میتوانند ظرف 2 تا 4 هفته پس از جراحی رانندگی را شروع کنند. اگر جراحی روی لگن چپ خود داشتهاید، میتوانید رانندگی با ماشین اتوماتیک را بعد از دو هفته شروع کنید.
راه رفتن بعد از جراحی تعویض مفصل ران:
راه رفتن بعد از جراحی تعویض مفصل ران معمولاً از روز جراحی یا روز بعد از آن شروع میشود. با ادامه راه رفتن و حرکات فعال با مفصل ران جدید، خطراتی مانند سفتی مفصل کاهش مییابد.
در مراحل اولیه، از شما خواسته میشود که با کمک وسایل کمکی مانند عصا یا واکر راه بروید. این امر به رسیدم به تعادل بهتر کمک میکند. با تقویت مفصل ران خود با فیزیوتراپی و تمرینات، میتوانید به زودی بدون کمک راه بروید. با این حال، عجله نکنید که عصا یا واکر خود را کنار بگذارید. بسته به نوع جراحی و سرعت بهبودی شما، پزشک به شما خواهد گفت که چه زمانی میتوانید بدون کمک راه بروید.
در ابتدا، سعی کنید 2 تا 3 بار در روز، 5 یا 10 دقیقه پیادهروی کوتاه داشته باشید. با گذشت زمان، میتوانید دفعات و زمان پیادهروی خود را افزایش دهید.
فعالیت جنسی بعد از جراحی تعویض مفصل ران:
میتوانید در مورد سوالات خود در مورد فعالیت جنسی بعد از جراحی تعویض مفصل ران با پزشک خود مشورت کنید. بعد از جراحی تعویض مفصل ران، معمولاً میتوان ۴ تا ۶ هفته پس از جراحی و زمانی که بیمار احساس تعادل کرد، رابطه جنسی را از سر بگیرد. ولی باید از وضعیت هایی که مفصل لگن بیش از 90 درجه خم میشود خودداری کند.
وضعیت خواب بعد از جراحی تعویض مفصل ران چگونه باید باشد؟
پزشک شما توصیههایی برای وضعیت خواب بعد از جراحی ارائه خواهد داد. لازم است از برخی وضعیتهای خواب خودداری کنید یا هنگام خواب یک بالش بین پاهای خود قرار دهید (تصویر ۵).

بهترین وضعیت خواب بعد از جراحی تعویض مفصل ران معمولاً خوابیدن به پشت با یک بالش بین پاها است. هنگام خوابیدن به پشت، مراقب باشید که مچ پا یا پاهای خود را ضربدری قرار ندهید. هنگام خوابیدن به پهلو، حتما یک بالش بین زانوهای خود بگذارید.
ورزشهای بعد از جراحی تعویض مفصل ران:
ورزشهای بعد از جراحی تعویض مفصل ران مهمترین بخش روند بهبودی هستند. شما باید حداقل ۲ تا ۳ ماه پس از جراحی به طور منظم به انجام تمرینات ادامه دهید. حتماً تمریناتی را که فیزیوتراپیست در خانه به شما نشان میدهد، بدون وقفه انجام دهید.
ورزشهای بعد از جراحی تعویض مفصل ران به افزایش قدرت عضلات، بهبود تحرک و کسب انعطافپذیری، تعادل و استقامت کمک میکنند. علاوه بر این، ممکن است احساس تناسب اندام بیشتری داشته باشید.
در ابتدا، ممکن است در طول تمرینات احساس درد کنید. با این حال، ادامه تمرینات تا حد امکان بسیار مهم است. با پیشرفت بهبودی و افزایش قدرت، متوجه خواهید شد که میتوانید حرکات خود را راحتتر انجام دهید. تمرینات بعد از عمل معمولاً ۳ تا ۴ بار در روز توصیه میشود. برخی از توصیههای ورزشی بعد از جراحی تعویض مفصل ران به شرح زیر است. با این حال، باید توجه داشت که روند بهبودی هر فرد ممکن است متفاوت باشد. پزشک یا فیزیوتراپیست شما بسته به نوع جراحی، وضعیت سلامتی و میزان بهبودی شما، انواع تمرینات مناسب را به شما نشان خواهد داد.
۱. با تکیه دادن به یک تکیهگاه مانند صندلی بایستید. زانوی خود را در سمت عمل شده کمی به سمت بالا، نه بالاتر از سطح لگن، بلند کنید. تا ۳ بشمارید و پای خود را به زمین برگردانید. این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.

۲. پای عمل شده خود را به آرامی بلند کنید و سعی کنید کمر خود را صاف نگه دارید. تا ۳ بشمارید و سپس پای خود را به زمین برگردانید. این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.

۳. تمرینات بعد از عمل شامل حرکاتی است که میتوانید برای تقویت عضلات خود انجام دهید.
برای مثال؛ یک سر یک وسیله کشسان مانند کش ها مخصوص ورزش که نرم باشد را به مچ پای عمل شده خود وصل کنید. سر دیگر را به پایه یک وسیله سنگین مانند صندلی محکم کنید. برای حفظ تعادل، به یک صندلی تکیه دهید. با پاهای کمی باز بایستید. پای عمل شده خود را بدون خم کردن زانو به جلو بیاورید. سپس به حالت اولیه برگردید. این حرکت را 10 بار تکرار کنید.

- مشابه حرکت قبلی، این بار به پهلو بایستید. پای عمل شده خود را به پهلو دراز کنید و آن را به حالت اولیه برگردانید. این حرکت را 10 بار تکرار کنید.

جراحی تعویض مفصل ران میتواند گزینه قابل اعتمادی برای خلاص شدن از دردی باشد که مدتهاست از آن رنج میبرید. دانستن آنچه پس از جراحی انتظار میرود و آماده بودن به شما کمک میکند تا روند بهبودی راحتتری داشته باشید. اهمیت همکاری با پزشک خود را در تمام تصمیمات مربوط به جراحی به خاطر داشته باشید.
متخصص ارتوپدی،
دوره تکمیلی جراحی زانو و لگن و آرتروپلاستی (تعویض مفاصل) و آرتروسکوپی،
فلوشیپ جراحی ستون فقرات و جراحی های کم تهاجمی آندوسکوپیک ستون فقرات.