نمونه جراحی شکستگی استخوان ران
روش ایلیزارف در چه مواردی کاربرد دارد؟
بد شکلی های مختلف مانند زانوهای پرانتزی و یا ضربدری، کوتاهی قد و یا ناهنجاری های اندام ها در بیماران مبتلا به آکندروپلازی یا کوتولگی میتواند از نظر جسمی و روانی مشکلاتی در فرو مبتلا ایجاد کند. این ناهنجاری ها با روش ایلیزاروف با موفقیت درمان میشوند.
متخصص ارتوپدی،
دوره تکمیلی جراحی زانو و لگن و آرتروپلاستی (تعویض مفاصل) و آرتروسکوپی،
فلوشیپ جراحی ستون فقرات و جراحی های کم تهاجمی آندوسکوپیک ستون فقرات.
فهرست مطالب
- روش ایلیزاروف و ترکیبی چیست؟
- آکندروپلازی (کوتاهی قد، کوتولگی):
- انحنا و کوتاه شدن در یک دست یا پا:
- روش ایلیزاروف در درمان کدام بیماریها استفاده میشود؟
- روش ایلیزاروف چگونه انجام میشود؟
- بدشکلی های اطراف زانوها (بدشکلیهای اندام):
- اختلاف طول اندام:
- کوتاهی مادرزادی:
- تومورها و استئومیلیت مزمن (عفونت استخوان):
- مزایای روش ایلیزاروف چیست؟
روش ایلیزاروف و ترکیبی چیست؟
این روش با موفقیت در درمان بسیاری از بدشکلیهای مختلف، از کوتاهی قد و از دست رفتن استخوان گرفته تا اصلاح بدشکلیهای ران، زانوها، بازو، پا و کف پا، در کودکان و بزرگسالان استفاده میشود.
آکندروپلازی (کوتاهی قد، کوتولگی):
روشهای ایلیزاروف و ترکیبی در آکندروپلازی (کوتاهی قد، کوتولگی) برای افزایش طول اندام و اصلاح بدشکلیهای پا در یک عمل جراحی استفاده میشوند. افراد با قد کمتر از ۱۳۵ سانتیمتر باید به ۱۵۰ سانتیمتر یا بیشتر برسند تا بتوانند به مکانهایی مانند آشپزخانه و وسایل حمل و نقل عمومی که برای افراد با قد طبیعی قابل دسترسی هستند، دسترسی پیدا کنند. این بیماران همچنین دارای بدشکلیهایی در اطراف زانو به نام "ژنو واروم" هستند. در این بیماران، هم جراحی اصلاح بدشکلی زانو و هم جراحی افزایش طول اندام به طور همزمان در هر دو اندام تحتانی انجام میشود. در آکندروپلازی، افزایش طول اندام با استفاده از استخوانهای بازوها، رانها و پاها انجام میشود. پس از اصلاح بدشکلی و افزایش طول، دستگاه تقریباً چهار الی پنج ماه برداشته میشود و درمان بیمار تکمیل میشود. به طور متوسط ۱۲ تا ۱۵ سانتیمتر افزایش طول در دو جلسه حاصل میشود.
انحنا و کوتاه شدن در یک دست یا پا:
بیماران ممکن است انحنای مادرزادی یا اکتسابی (زاویهدار شدن)، کوتاه شدن یا بدشکلیهای چرخشی در دستها و پاهای خود داشته باشند. درمان کوتاهی و انحنای مادرزادی در کودکان ۴ تا ۵ ساله، قبل از دبستان، انجام میشود. درمان انحنا (بدشکلی) و کوتاهی در کودکان در مدت زمان کوتاهتری نسبت به بزرگسالان انجام میشود و کودکان دستگاه ایلیزارف را بهتر از بزرگسالان تحمل میکنند. افزایش طول معمولاً چهار بار در روز، ۱ میلیمتر (۴ × ۰.۲۵ میلیمتر) انجام میشود. به این ترتیب، طول استخوان در ۱۰ روز ۱ سانتیمتر و در ماه ۳ سانتیمتر افزایش مییابد. این کار باعث افزایش طول ۲۵ تا ۳۰ درصد از کل طول استخوان میشود. این به طور متوسط ۸ سانتیمتر در استخوان ران، ۷ سانتیمتر در استخوان ساق و ۵ تا ۵.۵ سانتیمتر در بازو است. افزایش استحکام استخوان در مناطق افرایش طول و برداشتن دستگاه پس از این افزایش طولها تقریباً ۶ تا ۷ ماه طول میکشد. در طول مرحله افزایش طول، بیمار با عصا راه میرود و یک ماه پس از اتمام افزایش طول، بدون عصا راه میرود و وزن کامل را تحمل میکند.
نابرابری طول اندام (بازو و ساق): کوتاهی ساق و بازو میتواند به دلایل زیادی ایجاد شود. این دلایل تحت سه زیرعنوان بررسی میشوند:
- مادرزادی،
- رشدی،
- در نتیجه تروما، تومور یا عفونت استخوان (استئومیلیت مزمن)
روش ایلیزاروف در درمان کدام بیماریها استفاده میشود؟
- درمان شکستگیهای مختلف بسته و باز،
- درمان شکستگیهای جوش نخورده،
- افزایش طول استخوان (افزایش قد، عوارض فلج اطفال، کوتاه شدن و چرخشهای انحنایی پس از سانحه، کوتاه شدن به دلیل بسته شدن زودرس غضروف رشد پس از عفونت و اختلاف طول پا)
- درمان اصلاح بدشکلیهای بازو و پا،
- درمان از دست دادن استخوان (معمولاً پس از تومور، تروما یا عفونت رخ میدهد)
- درمان دررفتگی لگن رشدی درمان نشده،
- اصلاح بدشکلیهای پا (PEV)،
- درمان عفونتهای استخوانی (استئومیلیت مزمن)
- درمان محدودیتهای حرکتی مفاصل،
- درمان انحنا و کوتاه شدن استخوان به دلیل بیماریهای متابولیک،
- درمان اختلالات ساختاری استخوان.
روش ایلیزاروف چگونه انجام میشود؟
مشاوره و ارزیابی اولیه: شرح حال دقیقی از بیمار متقاضی درمان و اطلاعات مربوط به مداخلات جراحی قبلی اخذ میشود. پس از معاینه بالینی دقیق، رادیوگرافیهای مستقیم و رادیوگرافی های بررسی امتداد اندامها در موقعیتهای مناسب برای محاسبه کوتاهی، انحنا یا چرخش استخوان بیمار گرفته میشوند و برنامهریزی درمان قبل از عمل انجام میشود. به بیمار نحوه افزایش طول یا اصلاح استخوان با استفاده از دستگاه ایلیزاروف یا روش ترکیبی (میله داخل استخوانی+ فیکساتور LRS) آموزش داده میشود.
درمان و توانبخشی پس از عمل: افزایش طول استخوان و یا اصلاح انحنا معمولاً 7 تا 10 روز پس از جراحی شروع میشود. بسته به بیمار و پاتولوژی بیماری، معمولاً با سرعت 1 میلیمتر در روز، تقسیم شده به 4 فاصله مساوی، و 0.25 میلیمتر هر 6 ساعت انجام میشود. در روز اول یا دوم پس از جراحی، تیم فیزیوتراپی به بیمار کمک میکند تا بایستد و با کمک راه برود.
هدف از این فیزیوتراپی زودهنگام عبارت است از:
- آمادهسازی بیمار برای شروع سریع فعالیت، ممانعت از عوارض بستری بودن،
- مشارکت فعال بیمار در درمان،
- حفظ دامنه حرکتی مفاصل
- تقویت عضلات و قادر ساختن بیمار به انجام مستقل فعالیتهای روزانه در عرض ۳ تا ۴ روز.
بیماران معمولاً ۱ تا ۳ روز در بیمارستان میمانند. در این مدت، سیمها و پینها توسط کادر درمان در فواصل زمانی مشخص بررسی میشوند و به بیمار آموزشهای لازم برای انجام تمرینات به طور مستقل در خانه داده میشود. فیزیوتراپی همچنین باید پس از ترخیص بیمار ادامه یابد. بیمار میتواند تمرینات داده شده توسط پزشک را به طور مستقل یا با کمک انجام دهد. در بیمارانی که در طول معاینات پیگیری سه هفتهای، تحرک آنها ناکافی تشخیص داده شود، ممکن است به حمایت فیزیوتراپیست حرفهای نیاز باشد. بیماران پس از عمل تشویق میشوند تا حد امکان در فعالیتهای روزانه در مدرسه، محل کار و سایر محیطهای خود شرکت کنند.
افزایش قد:
در نژاد سفید، حد پایین قد طبیعی برای مردان ۱۶۶ سانتیمتر و برای زنان ۱۵۳ سانتیمتر در نظر گرفته میشود. بیمارانی که قدشان کمتر از حد پایین طبیعی است، تا زمان تکمیل رشدشان (۱۸ سال) درمان نمیشوند. برای کوتاه کردن زمان افزایش طول، تکنیکهایی شامل افزایش طول از طریق روش ترکیبی با میله داخل استخوانی و یا میله داخل استخوانی خود-بلندشونده ترجیح داده میشوند. در بیمارانی که قدشان کوتاه تر از حد پایین طبیعی است، هدف معمولاً دستیابی به افزایش طول ۵ تا ۷.۵ سانتیمتر است. میتوان فرض کرد که هر ۲.۵ سانتیمتر افزایش طول ۱ ماه طول میکشد. افزایش طول ۵ تا ۷.۵ سانتیمتر پس از جراحی آغاز میشود. افزایش طول ۵ تا ۷.۵ سانتیمتر در ۲ تا ۳ ماه حاصل میشود. در تکنیک افزایش طول از طریق میله داخل استخوانی، جراحی دوم پس از تکمیل افزایش طول انجام میشود و قفل کردن از طریق سوراخهای میله داخل استخوانی انجام میشود. در افزایش طول با تثبیتکنندههای LRS از طریق میله داخل استخوانی، بیمار میتواند در روز دوم پس از جراحی با عصا حرکت کند و تا جایی که میتواند وزن تحمل کند. در افزایش طول با میله داخل استخوانی موتوردار، بیمار درمان خود را بدون تحمل هیچ وزنی در طول دوره افزایش طول ادامه میدهد. آنها میتوانند در طول این فرآیند از ویلچر استفاده کنند. برداشتن میله داخل استخوانی پس از افزایش طول، ضروری نیست. در صورت تمایل بیمار، میتوان آنها را پس از ۱.۵ تا ۲ سال برداشت.
بدشکلی های اطراف زانوها (بدشکلیهای اندام):
بدشکلی های مادرزادی زانو در پاها عموماً به دو شکل ظاهر میشوند: ژنووالگوس یا زانوهای ضربدری و یا زانوهای ایکس شکل و ژنوواروم یا زانوهای پرانتزی.
در پاهای X شکل، انحنا به سمت خارج است؛ در پاهای پرانتزی، به سمت داخل است. به دلیل این انحنا، محورهای تحمل وزن مفاصل ران، زانو و پا تغییر میکنند و منجر به دژنراسیون (استئوآرتریت) در این مفاصل در سنین پایین میشوند. این عمل محور تحمل وزن را اصلاح میکنند و باعث می شوند وزن به هر دوطرف زانو وارد شود. این موضوع باعث جلوگیری از دژنراسیون و آرتروز در مفاصل می شود.
بدشکلیهای اکتسابی معمولاً به دلیل جوش نخوردن نامناسب پس از شکستگی هستند و با کوتاه شدن همراه هستند. در طول جراحی، یک دستگاه ثابتکننده خارجی به پاها متصل میشود و زاویه استخوان با پیچ تنظیم میشود و به تدریج آن را به موقعیت مورد نظر میرساند. انحنا به طور کامل اصلاح میشود و هم بلند شدن و هم کوتاه شدن از بین میروند. بیمار از روز دوم پس از جراحی میتواند با تحمل وزن، حرکت کند. در اصلاح بدشکلی، بهبودی به طور متوسط در عرض ۴ تا ۵ ماه حاصل میشود و دستگاه برداشته میشود.
اختلاف طول اندام:
۳ رویکرد اصلی برای درمان آن وجود دارد،
- جبران کوتاهی (با افزایش ارتفاع کف کفش)؛ برای کوتاهیهای ۲ سانتیمتر و کمتر،
- کوتاهی پای بلند (اپیفیزیودز و کوتاه کردن)،
- افزایش طول پای کوتاه (استئوژنز انحرافی).
کوتاهی مادرزادی:
در کوتاهی مادرزادی، معمولاً به دلیل آسیب به هسته رشد در یک طرف، کوتاهی یک طرفه اندام وجود دارد. اگر کوتاهی ۳ سانتیمتر یا کمتر باشد، صفحه رشد در طرف دیگر پس از مشورت با خانواده به طور موقت مسدود میشود و هدف این است که طول هر دو پا در عرض ۳ تا ۴ سال برابر شود. با این حال، اگر خانواده کوتاه شدن قد کودک را نخواهند یا اگر کوتاه شدن بیش از 3 سانتیمتر باشد، بلند کردن پای کوتاه (استئوژنز دیستراکشن) انتخاب میشود. این بلند کردن معمولاً قبل از دبستان، زمانی که بیمار 3-4 ساله است، انجام میشود و هدف این است که درمان ظرف 4 ماه تکمیل شود.
تومورها و استئومیلیت مزمن (عفونت استخوان):
در بیماران مبتلا به تومورهای بدخیم و عفونتهای مزمن استخوان، تقریباً 5 تا 20 سانتیمتر از استخوان حاوی تومور برداشته میشود. برای پر کردن جای خالی حاصل، این روش شامل برش 5 سانتیمتر از استخوان بیمار و پیشروی آن با سرعت 1 میلیمتر در روز است که به بدن اجازه میدهد استخوان را در این شکاف بازسازی کند (بازسازی بیولوژیکی). به این ترتیب، نقص استخوان (شکاف) به طور کامل درمان میشود. مدت زمان درمان بسته به اندازه استخوان برداشته شده متفاوت است.
مزایای روش ایلیزاروف چیست؟
- تشکیل استخوان را تحریک میکند.
- باعث افزایش رگزایی میشود که جریان خون را بهبود میبخشد و بنابراین سرعت بهبود استخوان را افزایش میدهد.
- افزایش جریان خون همچنین بهبود هرگونه التهاب موجود یا بالقوه (استئومیلیت) را تسریع میکند.
- هرگونه بدشکلی که ممکن است در هر مرحله از درمان رخ دهد یا قبلاً وجود داشته باشد، میتواند بدون نیاز به بیهوشی اصلاح شود.
- پس از جراحی بیمار میتواند بلافاصله با تحمل وزن راه برود. بنابراین، این روش اختلال جدی در زندگی اقتصادی و اجتماعی بیمار ایجاد نمیکند.
سوالات متداول در مورد روش ایلیزاروف
متخصص ارتوپدی،
دوره تکمیلی جراحی زانو و لگن و آرتروپلاستی (تعویض مفاصل) و آرتروسکوپی،
فلوشیپ جراحی ستون فقرات و جراحی های کم تهاجمی آندوسکوپیک ستون فقرات.
