پی آر پی چیست؟
عفونت استخوان (استئومیلیت) چیست؟ علائم و درمان اوستئومیلیت
پروتز کامل مفصل زانو چیست؟
پروتز کامل زانو، جایگزینی سطوح مفصلی فرسوده زانو با قطعات مخصوص ساخته شده از فلز و پلی اتیلن برای حرکت بدون درد زانوها است. پروتز زانو که برای اولین بار در سال 1968 انجام شده است، با پیشرفت تکنیک های جراحی از آن زمان تا کنون، بهبود جنس مواد و طراحی پروتزها، امروزه به موفق ترین روش درمانی جراحی ارتوپدی تبدیل شده است.
پروتز کامل زانو برای چه افرادی مناسب است؟
پروتز زانو برای بیمارانی مناسب است که با وجود روش‌های درمانی مانند استراحت، داروها، روش‌های فیزیوتراپی، استفاده از عصا و تزریق داخل مفصلی، دردشان قابل کنترل نیست و فعالیت‌های روزمره زندگی آنها مانند راه رفتن و بالا رفتن از پله‌ها محدود شده است. علت این دردها، آسیب شدید غضروف مفصلی است. سن بیماران غالبا بین 60 تا 80 سال است. ولی این آسیب شدید غضروف مفصلی در برخی موارد خاص مانند روماتیسم مفصلی، استئونکروز، هموفیلی و برخی بیماری های زمینه ایی دیگر می تواند در سنین پایین تر نیز دیده شود.
تعویض کامل زانو چگونه انجام می شود؟
پس از بی حسی و یا بیهوشی مناسب بیمار، از طریق برشی که در جلوی زانو ایجاد می شود، به مفصل زانو دسترسی پیدا می شود. بافت فرسایش یافته غضروف در سطوح تماس سه استخوان تشکیل دهنده مفصل (ران، استخوان درشت نی و کشکک) بریده شده و برداشته می شود، سپس قطعات پروتز انتخاب شده در اندازه های مناسب توسط یک ماده پرکننده به نام سیمان استخوانی (پلی متیل متاکریلات) به سطوح استخوانی آماده شده چسبیده می شود. بدین ترتیب سطوح مفصلی با قطعات ساخته شده از فلز و پلاستیک مخصوص پوشانده می شود. این جراحی بین 1-2 ساعت طول می کشد.
کنترل درد بعد از عمل:
من اغلب برای کنترل درد بعد از عمل پمپ های درد که دارو را به صورت اپیدورال (قرار داده شده در کمر) یا داخل وریدی می رسانند، استفاده می کنم بنابراین بیمارانم دوران بدون درد در روزهای بعد از عمل را تجربه می کنند. روز بعداز عمل، حرکات زانو شروع می شود و بیمار می تواند بایستد و داخل اتاق راه برود. روز بعد به راحتی میتواند در راهرو بیمارستان راه برود و معمولا همان روز مرخص میشود.
بعد از جراحی تعویض کامل زانو چه انتظاری باید داشته باشم؟
بیمارانی که تحت عمل تعویض کامل زانو قرار می‌گیرند، کاهش قابل توجهی در درد زانو و بهبود قابل توجهی در انجام فعالیت‌های روزمره زندگی مانند راه رفتن و بالا و پایین رفتن از پله‌ها را تجربه می‌کنند. هنگامی که از بیمارستان مرخص می شوید، می توانید در خانه قدم بزنید. در عرض حدود 3 تا 8 هفته درد شما به طور قابل توجهی بهبود می یابد و مریض های من از هفته سوم به طور مستقل می توانند از خانه بیرون بروند. اگرچه این دوران بعد از عمل برای بیماران مختلف می تواند متفاوت باشد. پس از پروتز زانو انجام کارهای سنگین و ورزش هایی که نیاز به دویدن و یا پریدن دارند، مناسب نیست. ورزش های غیر سنگین مانند پیاده روی و شنا و پلاتس را می توان انجام داد. رانندگی ضرری ندارد. پاهای پرانتزی، انحناها و بدشکلی های پاها که قبل از جراحی وجود دارند در حین جراحی اصلاح می شوند این اصلاح ها باعث افزایش طول عمر پروتز زانو نیز می شود.
در بیماران غیر چاق، دامنه حرکت مورد انتظار زانو پس از تعویض زانو کامل است اما در بیماران دارای اضافه وزن، این دامنه حرکتی کمتر است. میانگین دامنه حرکتی حدود 115 درجه است، بنابراین اغلب نمی توان پس از تعویض زانو به طور کامل چمباتمه زد یا از توالت ایرانی استفاده کرد. اگرچه تکنیک‌ها و طرح‌هایی که دامنه حرکتی زانو را افزایش می‌دهند در سال‌های اخیر اجرا شده‌اند، ولی نشستن بیماران در حالت چمباتمه ممکن است برای بقای طولانی مدت پروتز زانو مضر باشد.
آیا پس از تعویض مفصل زانو می توان تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) را انجام داد؟
بیشتر پروتزهای مدرن زانو از آلیاژ کروم کبالت ساخته شده اند که یک فلز سازگار با MRI است. اگراز بافت های نزدیک به زانو نمی توان تصویربرداری کرد، اما گرفتن MRI از ناحیه دیگری مشکلی ندارد. اگر پروتز زانو را قبل از سال 1990 قرار داده اید، بهتر است در مورد مارک یا آلیاژ فلزی آن از نظر سازگاری با MRI با پزشک خود مشورت کنید.
پروتز زانو چقدر طول عمر دارد؟
قطعات فلزی و پلاستیکی که پروتز زانو را تشکیل می دهند به مرور زمان به دلیل اصطکاک ایجاد شده در حین حرکت فرسوده می شوند. بدن به قطعات فلزی و پلاستیکی که به دلیل سایش ظاهر می شوند و میکروسکوپی هستند و با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند، واکنش نشان داده باعث می شود قسمت هایی از پروتز زانو از استخوانی که به آن متصل است جدا شده و شل شوند. طول عمر پروتزهای زانو که با استفاده از تکنیک‌های جراحی مناسب و طراحی‌های مدرن پروتز ساخته می‌شوند، اکنون به 25 سال افزایش یافته است. پروتزهای شل زانو را می توان با جراحی دوم در اکثر بیماران برداشت و پروتز جدید گذاشت، اما عمر پروتز دوم به اندازه پروتز اول نیست. برای تشخیص زودهنگام مشکلاتی مانند ساییدگی و شل شدن، بهتر است پزشک ارتوپد پروتز زانو را با معاینات منظم و عکسبرداری با اشعه ایکس بررسی کند، حتی اگر درد و شکایتی ندارید. پزشک به شما خواهد گفت که چه زمانی برای معاینه مراجعه کنید.
بعد از جراحی تعویض مفصل زانو چه عوارضی ممکن است رخ دهد؟
عوارض جدی پس از جراحی تعویض کامل زانو به طور نادر رخ می دهد. شایع ترین مشکل ایجاد لخته در رگ هاست (ترومبوز ورید عمقی) و علت آن جریان خون آهسته در پای مریض است. برای جلوگیری از این عارضه، درمان پیشگیرانه با داروهای رقیق کننده خون پس از جراحی داده می شود. در صورت لزوم می توان این درمان را تا 20 روز ادامه داد. شروع حرکات زانو و راه رفتن زودهنگام بعد از جراحی و اجتناب از بی حرکتی این خطر را کاهش می دهد.
عفونت بعد از آرتروپلاستی کامل زانو، بین 0.1 تا 2 درصد دیده می شود. ابتلا به عفونت در سایر نقاط بدن (مثلاً در دستگاه ادراری، دندان ها)، ابتلا به دیابت و سایر بیماری های مزمن ممکن است این خطر را افزایش دهد. درمان هر گونه عفونتی که ممکن است در جای دیگری از بدن وجود داشته باشد قبل از جراحی ضروری است. بدین منظور من از همه بیمارانم در این موارد تحقیق می کنم. درمان پیشگیرانه آنتی بیوتیکی در حین جراحی انجام می شود و با انجام اقدامات احتیاطی ویژه در حین جراحی، خطر عفونت کاهش می یابد. اگر عفونت در پروتز زانو ایجاد شود، ممکن است به اقداماتی مانند جراحی های مکرر، برداشتن پروتز، درمان آنتی بیوتیکی و قرار دادن مجدد پس از یک دوره زمانی معین نیاز باشد.
به غیر از موارد ذکر شده در بالا، عوارضی مانند مشکلات ترمیم زخم، آسیب های عروقی یا عصبی، دررفتگی برخی از قسمت های پروتز، شکستگی در اطراف پروتز و شکستگی در خود پروتز ممکن است رخ دهد، اما این موارد بسیار نادر هستند.
برای جلوگیری از عفونت بعد از تعویض کامل زانو چه باید کرد؟
این خطر، هرچند کم، وجود دارد که باکتری های موجود در بدن به خون راه یافته و به پروتز زانو برسد، در آنجا مستقر شود و باعث عفونت شود. بنابراین اگر قرار است در دو سال اول پس از جراحی پروتز یک عمل جراحی دندان یا مجاری ادراری انجام دهید، باید از قبل از آنتی بیوتیک استفاده کنید. جلوگیری از عفونت با آنتی بیوتیک مناسب، به ویژه یک ساعت قبل از اقداماتی مانند کشیدن دندان، شکستن سنگ کلیه و درمان ریشه دندان بسیار مهم است. برای دوز و مدت زمان مصرف آنتی بیوتیک بهتر است با پزشک ارتوپد خود مشورت کنید.
همچنین باید به مراقبت از پاهای خود توجه کنید و در صورت بروز علائم عفونت پا و ناخن به پزشک ارتوپد خود اطلاع دهید.
جهت مشاهده نمونه عمل های پروتز زانو دکتر محمد اسدی فانید کلیک کنید.
نوشته:
متخصص ارتوپدی
فلوشیپ جراحی ستون فقرات و جراحی های کم تهاجمی آندوسکوپیک ستون فقرات، دوره تکمیلی جراحی زانو، لگن و آرتروپلاستی (تعویض مفاصل) و آرتروسکوپی
آیا شما و یا اطرافیان تان به پروتز کامل مفصل زانو نیاز دارید؟ جهت مشاوره و ویزیت با ما تماس بگیرید.
